Στην περιοχή των Πεύκων υπάρχουν πολλές σπηλιές. Ξεχωρίζουν και έχουν ιστορικό και τουριστικό ενδιαφέρον οι σπηλιές “Βρέικου”, “Απολούστρες” και “Ρούσο χαράκι”.

1. Βρέικο

Η σπηλιά του Βρέικου βρίσκεται σε απόσταση δύο περίπου χιλιόμετρων Β.Α. του χωριού και βόρεια ευθεία από την Παναγία του Κακόσκαλου. Είναι Σπηλιά και Λατσίδα (Βάραθρον), το γνωστό βάθος είναι 25-30 μέτρα, χωρίζεται σε τρία μέρη, η είσοδος ένα πλάτωμα σαν αλώνι που σε αυτό υπάρχει σκάλα τεσσάρων μέτρων που κάνει την είσοδο και την έξοδο άνετη, μια συκιά φυτρώνει σε αυτό το μέρος, φθάνει στην κορυφή και με τα κλαδιά της καλύπτει μεγάλη στοά που προχωράει σε μήκος 60-70 μέτρα. Στην είσοδο αλλά κυρίως τέρμα στο βάθος διακρίνονται τα ίχνη νεολιθικής εποχής.

Νότια από την είσοδο είναι η Λατσίδα, στο βάθος της υπάρχει νερό, όμως τους φθινοπωρινούς μήνες στερεύει λόγω των παρατεταμένων ανομβριών. Στο μέρος αυτό της σπηλιάς έχουν τοποθετηθεί μεταλλικά στηρίγματα που βοηθούν το κατέβασμα και ανέβασμα του επισκέπτη. Όλα τα μέρη της σπηλιάς στολίζονται με σπάνιας ομορφιάς σταλακτίτες και σταλαγμίτες.

Δρόμος αυτοκινήτων φθάνει 250 περίπου μέτρα έξω από τη σπηλιά από δυτικά. Σχεδόν καθημερινά τους καλοκαιρινούς μήνες επισκέπτες ντόπιοι και περισσότερο ξένοι δεν λείπουν από αυτή. Μπροστά και βόρεια από τη σπηλιά υπάρχει το γνωστό “Φαράγγι του Βρέικου”.

2.Απολούστρες

Η σπηλιά “Απολούστρες” βρίσκεται  βόρεια των Πεύκων σε απόσταση 2,5 χιλ., είναι και αυτή Λατσίδα με βάθος 15-20 μ. Μια μεγάλη στοά (60x15)με την εντελώς αθέατη είσοδο της υπήρξε το ασφαλέστερο καταφύγιο των γύρω χωριών.

Μέσα σε αυτή το 1930 επισκέπτες βρήκαν χάλκινα νομίσματα και πάνω σε αυτά υπήρχε όπως λέγεται, κεφαλή άνδρα και κυκλικά ήταν γραμμένο το όνομα «Μάρκος Αυρήλιος».

Αυτοκινητόδρομος φτάνει 150 μέτρα έξω από τη σπηλιά και η είσοδος σε αυτή είναι σχεδόν άνετη.

Οι δύο άνω σπηλιές ήταν το καταφύγιο των κατοίκων των γύρω χωριών όταν κινδύνευαν από επιδρομές, πειρατείες και διωγμούς. Μέσα σε αυτές σώθηκε πολύς κόσμος λένε οι διηγήσεις των κατοίκων του τόπου.

Και οι δύο σπηλιές στερούνται φωτισμού, οι επισκέπτες πρέπει να έχουν μαζί τους τα αναγκαία για αυτούς φωτιστικά μέσα. Γίνεται σκέψη και ίσως σύντομα ηλεκτροδοτηθεί το σπήλαιο του Βρέικου.

3.Ρούσο Χαράκι

Η σπηλιά “Ρούσο Χαράκι” είναι μάνδρα ζώων κάτω από ένα θεαματικό γκρεμό. Βρίσκεται ανατολικά του χωριού, 2,5 περίπου χιλ., λίγο πιο πέρα από την Παναγία του Κακόσκαλου.

Το 1943 μέσα σε αυτήν ήταν κρυμμένοι 40 Ιταλοί στρατιώτες, από αυτούς μετά την κατάρρευση της Ιταλίας δεν προσχώρησαν στους Γερμανούς και εδιώκοντο με την ποινή του θανάτου. Τους βρήκαν και τους συνέλαβαν χωρίς καμία αντίσταση, αν και ήταν καλά οπλισμένοι, δύο Γερμανοί στρατιώτες βοηθούμενοι από δύο Ιταλούς που είχαν προσχωρήσει σε αυτούς. Ένας που προσπάθησε να φύγει τον σκότωσαν επί τόπου. Τέσσερις απόδρασαν κατά την μεταφορά τους στο χωριό και πέντε που ήσαν αξιωματικού εκτελέστηκαν στη θέση Πέτρας απέναντι από τα Σητεία.

Πηγή:

«Πεύκοι “Τόπος και Ιστορία”», Γεωργίου Θ. Καναβάκη (Καναβογιώργη), Έκδοση Κοινότητας Πεύκων, Ιούλιος – Αύγουστος 1994